Arbërishtja, si fushë hulumtimi gjuhësor, ka një histori të gjatë. interesimi nga ana e gjuhëtarëve mbështetet jo vetëm në faktin se ky varietet, ende sot e kësaj dite, vijon të jetë i gjallë në diasporë, por sidomos sepse ai paraqet një fazë të kristalizuar të elementeve origjinale të gjuhës së periudhës mesjetare. Arbërishtja, pra, është dëshmi e një faze të “gjuhës shqipe” e cila u shërben studiuesve si mjet krahasues për vlerësimin dhe shpjegimin e një numri të konsiderueshëm dukurish gjuhësore (dhe të historisë së tyre) jo vetëm brenda shqipes, por edhe në kontekstin gjeografik të ballkanit. Studime rreth çështjeve të kontaktit gjuhësor në të folmet arbëreshe u kryen sidomos në lidhje me marrëdhëniet kulturore dhe gjuhësore me varietet dialektore italiane (“romanze”) pas vendosjes së popullatës arbëreshe në Itali (që nga shekujt xv-xvi), ndërsa më pak është thënë rreth kontaktim me botën greke dhe, si rrjedhojë, rreth huazimeve greke në të folmet arbëreshe. Ky kontribut ka si qëllim paraqitjen organike dhe sa më të plotë e greqizmave që janë dëshmuar në varietetin dialektor të arbërishtes në Italinë jugore në raport me shqipen, me dialektet italiane dhe me gjuhen e bashkësive greke në Kalabri dhe në Apuli.
Greqizmat në të folmet arbëreshe: dëshmi dhe histori të kontakteve gjuhësore
Giovanni Belluscio
2019-01-01
Abstract
Arbërishtja, si fushë hulumtimi gjuhësor, ka një histori të gjatë. interesimi nga ana e gjuhëtarëve mbështetet jo vetëm në faktin se ky varietet, ende sot e kësaj dite, vijon të jetë i gjallë në diasporë, por sidomos sepse ai paraqet një fazë të kristalizuar të elementeve origjinale të gjuhës së periudhës mesjetare. Arbërishtja, pra, është dëshmi e një faze të “gjuhës shqipe” e cila u shërben studiuesve si mjet krahasues për vlerësimin dhe shpjegimin e një numri të konsiderueshëm dukurish gjuhësore (dhe të historisë së tyre) jo vetëm brenda shqipes, por edhe në kontekstin gjeografik të ballkanit. Studime rreth çështjeve të kontaktit gjuhësor në të folmet arbëreshe u kryen sidomos në lidhje me marrëdhëniet kulturore dhe gjuhësore me varietet dialektore italiane (“romanze”) pas vendosjes së popullatës arbëreshe në Itali (që nga shekujt xv-xvi), ndërsa më pak është thënë rreth kontaktim me botën greke dhe, si rrjedhojë, rreth huazimeve greke në të folmet arbëreshe. Ky kontribut ka si qëllim paraqitjen organike dhe sa më të plotë e greqizmave që janë dëshmuar në varietetin dialektor të arbërishtes në Italinë jugore në raport me shqipen, me dialektet italiane dhe me gjuhen e bashkësive greke në Kalabri dhe në Apuli.I documenti in IRIS sono protetti da copyright e tutti i diritti sono riservati, salvo diversa indicazione.
